Theo UNESCO, mục đích học tập là: “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình”. Nếu xem nhận định trên là một định nghĩa và đối chiếu định nghĩa này với nền giáo dục của Việt Nam ngày nay thì mục đích học tập của ta mới chỉ là học để biết, nghĩa là chỉ đạt được một trong bốn mục tiêu của UNESCO. Vì thế, trong những năm gần đây, thị trường lao động cho thấy hầu hết các học sinh sinh viên (HSSV) khi mới ra trường thì tỉ lệ có việc làm rất thấp. Bên cạnh vấn đề về kiến thức chuyên ngành còn một số thiếu thốn nhất định, lý do quan trọng phải kể đến đó chính là việc thiếu các kỹ năng mềm cần thiết để hòa nhập và thành công trong công việc.
Suốt quá trình học phổ thông cũng như trong các bậc học khác, thầy cô dạy cho HSSV rất nhiều kiến thức từ các công thức toán học giản đơn đến những kiến thức kinh tế, kỹ thuật tầm cao. Không phủ nhận kiến thức ở trường học mang tính chất tư duy và rèn luyện cho HSSV, nhưng với tốc độ công nghệ thông tin như hiện nay, việc học các kiến thức tại trường học trở nên quá ít ỏi. Và việc trang bị thêm các kỹ năng để tìm hiểu các kiến thức mới trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
I. Khái quát về kỹ năng mềm:
Kỹ năng mềm (soft skills): là thuật ngữ dùng để chỉ các kỹ năng quan trọng trong cuộc sống con người, thường không được học trong nhà trường, không liên quan đến kiến thức chuyên môn, không thể sờ nắm, càng không phải là kỹ năng cá tính đặc biệt mà phụ thuộc chủ yếu vào cá tính của từng người. Nhưng, kỹ năng mềm lại quyết định bạn là ai, làm việc thế nào, là thước đo hiệu quả cao trong công việc.
Có những bạn sinh viên năng động, tự tìm kiếm các cơ hội để học tập trau dồi các kỹ năng mềm cho bản thân. Nhưng phần nhiều các bạn HSSV chưa biết đến kỹ năng mềm cũng như chưa nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của kỹ năng mềm trong cuộc sống ngày nay nên chỉ nghĩ rằng học thật giỏi là đủ và chắc chắn sẽ thành công khi vào đời. Quan điểm này không sai nhưng chưa đủ, bạn học giỏi chuyên môn nhưng chưa chắc bạn có thể thích ứng nhanh với công việc hay sự thay đổi về “môi trường” cuộc sống. Bạn có thành tích học tập mà ai nhìn vào cũng thật đáng nể nhưng chưa chắc đã có được cảm tình với nhà tuyển dụng, đó là bạn đã thiếu một yếu tố quan trọng: “kỹ năng mềm”. Bạn học không xuất sắc, nhưng bạn luôn mạnh dạn, tự tin trong bất kỳ tình huống thay đổi nào và bạn luôn đạt được kết quả tốt nhất, đó là bạn đã có kỹ năng mềm.
Thực tế cho thấy kỹ năng cứng (IQ) tạo tiền đề và kỹ năng mềm (EQ) tạo nên sự phát triển. Chìa khóa dẫn đến thành công thực sự là bạn phải biết kết hợp cả hai kỹ năng này một cách khéo léo.
II. Giới thiệu về các kỹ năng mềm được giảng dạy tại Trường CĐ. Kinh tế - Kỹ thuật Kiên Giang:
Với HSSV Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Kiên Giang, bắt đầu từ năm 2015 các bạn sẽ được học một số kỹ năng mềm trong chương trình đào tạo chính khóa. Ngoài ra HSSV có thể học thêm các kỹ năng mềm khác do Bộ phận tư vấn - hỗ trợ và giới thiệu việc làm sinh viên của trường tổ chức. Tại đây, HSSV sẽ được tư vấn để chọn học các kỹ năng cần thiết và phù hợp với bản thân cũng như định hướng nghề nghiệp của HSSV. Các lớp học cũng được thiết kế linh hoạt về thời gian, địa điểm…nhằm tạo điều kiện tốt nhất để HSSV có thể theo học và đạt hiệu quả cao nhất.
1. KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨC:
Hàng năm có hàng ngàn tân sinh viên nhập học với ngành học mình không mong muốn hoặc không biết sau này mình sẽ làm nghề gì. Cũng số lượng đó, 70% tân cử nhân ra trường làm trái ngành nghề hoặc thất nghiệp một thời gian dài vì không tìm được công việc phù hợp cho mình. Một trong những nguyên nhân của thực trạng này là các bạn sinh viên thường không hiểu bản thân mình có gì và mình muốn gì ở cuộc đời này. Để thành công, hạnh phúc trong cuộc đời thì việc đầu tiên và vô cùng quan trọng đó là phải thấu hiểu bản thân. Khám phá và thấu hiểu bản thân giúp chúng ta:
- Xây dựng được mục tiêu cho tương lai và rút ra bài học từ quá khứ.
- Học từ những sai lầm và thành công của chính bản thân
- Nhìn nhận được điểm yếu của bản thân để có thể cải thiện một cách kịp thời.
- Phát huy tối đa điểm mạnh của bản thân từ đó có thể phát triển bản thân một cách nhanh nhất và tốt nhất.
- Hiểu rõ bản thân để có dự tính cho tương lai và về việc sau này sẽ trở thành người như thế nào?
2. KỸ NĂNG LÀM VIỆC NHÓM
Kỹ năng làm việc nhóm là kỹ năng tương tác giữa các thành viên trong một nhóm, nhằm thúc đẩy hiệu quả công việc phát triển tiềm năng của tất cả các thành viên. Một mục tiêu lớn thường đòi hỏi nhiều người làm việc với nhau, vì thế làm việc nhóm trở thành một định nghĩa quan trọng trong tổ chức cũng như trong cuộc sống. Cho dù là ở nhà, ngoài xã hội hay trong công việc, mỗi chúng ta đều là một thành phần trong hoạt động nhóm. Do đó, đối với hầu hết chúng ta, làm việc nhóm là một phần tất yếu của cuộc sống. Và thực tế trong phỏng vấn tuyển dụng, các nhà tuyển dụng rất thích những nhân viên thể hiện được khả năng làm việc tốt trong tập thể. Hòa đồng với tập thể không chỉ có nghĩa là có tính cộng tác mà còn thể hiện được khả năng lãnh đạo tốt khi có thời điểm thích hợp.
Khi học tập kỹ năng này bạn sẽ khám phá những khía cạnh khác nhau của làm việc nhóm cũng như cách rèn luyện trở thành người có kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả cao thông qua việc:
- Hiểu rõ tầm quan trọng và lợi ích của làm việc theo nhóm
- Hiểu cách đưa ra mục tiêu nhóm để các thành viên nhóm tuân theo
- Học và thực hành cách trao đổi ý kiến trong nhóm hiệu quả
- Hiểu các vai trò khác nhau của các thành viên trong nhóm
- Hiểu các giai đoạn phát triển của nhóm để có cách hành xử phù hợp.
3. KỸ NĂNG GIAO TIẾP
Kỹ năng giao tiếp là một trong những kỹ năng quan trọng và ứng dụng nhiều trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người, một người có kỹ năng giao tiếp ứng xử khéo léo sẽ là nền tảng để phát triển bản thân, thăng tiến trong sự nghiệp, luôn biết cách xây dựng và duy trì các mối quan hệ bền vững. Học kỹ năng giao tiếp hiệu quả để thăm dò và thu thập tất cả các dữ kiện và dữ liệu trong việc giải quyết các bất đồng khi làm việc nhóm. Rèn luyện sự nhạy bén, sự tự tin, vững vàng trong giao tiếp
Bạn đã nhận ra tầm quan trọng của việc học kỹ năng giao tiếp chưa? Bạn có thể tự nhận xét và đánh giá được mức độ giao tiếp hiệu quả của bản thân chưa? Bạn đã vận dụng tốt các yếu tố giao tiếp hiệu quả vào quá trình học tập và cuộc sống chưa? Và làm thế nào để giao tiếp hiệu quả?... Nếu hầu hết các câu trả lời của bạn là chưa, hãy trang bị ngay cho mình kỹ năng giao tiếp bởi bạn sẽ được rèn luyện tất cả những điều đó thông qua những nội dung:
- Khái quát chung về giao tiếp
- Làm thế nào để giao tiếp hiệu quả?
- Định hướng rèn luyện kỹ năng giao tiếp.
4. KỸ NĂNG GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT
Trong quá trình học tập và làm việc, có thể tới một lúc nào đó, sự xung đột xuất hiện trong tập thể của bạn. Đó có thể là xung đột nội tại, xung đột giữa các cá nhân trong nhóm hay trong tổ chức của bạn. Cách ứng xử của bạn sẽ thế nào trước những tình huống đó? Hãy cố gắng xoay chuyển tình thế, chủ động giải quyết mọi việc theo hướng tích cực: luôn tỏ ra sẵn sàng hợp tác trong công việc và kiểm soát tốt cách ứng xử của mình. Học cách nói những điều bạn nghĩ như thế nào và giải quyết tốt những xung đột khi gặp phải một cách khéo léo! Điều đó sẽ giúp bạn duy trì tốt các mối quan hệ để bạn có thể thành công hơn trong học tập và trong môi trường làm việc sau này.
Tất cả những điều này bạn sẽ được rèn luyện qua kỹ năng giải quyết xung đột, thông qua các nội dung sau:
Xung đột là gì ?
- Nguyên nhân xung đột
- Ý nghĩa của việc giải quyết xung đột
- Các bước giải quyết xung đột
- Các phương pháp giải quyết xung đột
- Nguyên tắc khi giải quyết xung đột
5. KỸ NĂNG TỰ HỌC
Học là quá trình lâu dài và không ngừng nghỉ, dù bạn có thông minh tới đâu nhưng nếu không học, không trau dồi kiến thức liên tục thì vẫn trở thành người lạc hậu trong xã hội không ngừng phát triển như hiện nay. Tuy nhiên, không phải mỗi ngày cắp sách tới trường, chăm chú nghe thầy cô giảng bài, hay cứ ra đời rồi mình sẽ tự có kiến thức mà bạn cần phải có kỹ năng học và tự học, những kỹ năng đó sẽ giúp bạn ý thức được sự quan trọng của kiến thức và không ngừng rèn luyện để cập nhật kiến thức cho bản thân. Vậy những kỹ năng đó là gì, bạn có thể rèn luyện cho mình những kỹ năng đó hay không? Câu trả lời là có nếu bạn có sự quyết tâm và kỷ luật với bản thân, biết xây dựng cho mình mục tiêu học tập và lập được kế hoạch học tập theo những mục tiêu đã đề ra. Kỹ năng tự học là một kỹ năng rất cần thiết sẽ trang bị cho bạn những kiến thức để bạn có thể học và tự học một cách hiệu quả:
- Tự học là gì?
- Tại sao cần phải tự học ?
- Những khó khăn khi tự học
- Yêu cầu của việc tự học
- Kỹ năng tự học có hiệu quả thông qua các phương pháp: lập kế hoạch tự học, phương pháp đọc sách và nghiên cứu tài liệu, phương pháp lắng nghe - ghi chép và ôn tập, phương pháp tìm kiếm tài liêu phục vụ cho quá trình học tập.
6. KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH
Ngày nay, cùng với nhu cầu phát triển của xã hội, mỗi người trong chúng ta sẽ ít nhất phải đứng trước đám đông vài ba lần trong đời để trình bày về một vấn đề nào đó. Như bạn phải thay mặt nhóm học ở lớp thuyết trình cho bài tập hoặc bài báo cáo được giao trước lớp, khi đi làm bạn còn trình bày kế hoạch hoặc thuyết phục khách hàng về tính khả thi của dự án mà bạn đang đảm nhận… Thuyết trình hiệu quả sẽ góp phần nâng cao kết quả học tập và làm việc của cá nhân. Tuy nhiên để buổi thuyết trình diễn ra thành công quả là một việc không đơn giản, đòi hỏi phải có sự nỗ lực rèn luyện không ngừng của cá nhân. Với nội dung bao gồm:
- Khái niệm về thuyết trình
- Các bước thuyết trình
- Một số điều lưu ý cần tránh khi thuyết trình
- Những yếu tố quyết định sự thành công của buổi thuyết trình
Kỹ năng thuyết trình sẽ giúp bạn vượt qua nỗi sợ hãi, tự tin trước đám đông, vững vàng tư tưởng và biết cách cuốn hút người đối diện. Bên cạnh đó, bạn còn có nhiều cơ hội nghề nghiệp, thăng tiến và chứng tỏ năng lực của mình với người khác.
7. KỸ NĂNG LẬP KẾ HOẠCH VÀ QUẢN LÝ THỜI GIAN
Người ta thường nói làm chủ thời gian trong công việc và cuộc sống là bạn đã làm chủ cuộc đời mình. Vậy bạn đã biết quản lý thời gian của bản thân trong việc học tập và trong các sinh hoạt hàng ngày chưa? Kỹ năng lập kế hoạch và quản lý thời gian sẽ cung cấp cho bạn những nội dung :
* Kỹ năng lập kế hoạch: Lập kế hoạch là gì? Ý nghĩa của lập kế hoạch, các bước lập kế hoạch, các khó khăn thường gặp, những lưu ý khi lập KH.
* Quản lý thời gian hiệu quả: Tổng quan về quản lý thời gian, giá trị của thời gian, bạn đang sử dụng thời gian như thế nào?Nguyên nhân sử dụng thời gian chưa hiệu quả và các nguyên tắc quản lý thời gian hiệu quả.
Thông qua các nội dung trên, bạn sẽ:
- Làm việc hiệu quả hơn và làm được nhiều việc hơn.
- Cảm thấy bớt căng thẳng và lo lắng.
- Có nhiều thời gian hơn để làm những điều bạn thích.
- Tăng sự tự tin khi nhận bất cứ công việc nào
- Tạo dựng được các mối quan hệ tốt hơn và tích cực hơn
- Hiểu rõ lợi ích của việc quản lý thời gian
- Biết được những lý do gây lãng phí thời gian
- Nắm được những nguyên tắc giúp quản lý thời gian hiệu quả.
8. KỸ NĂNG LẮNG NGHE VÀ HỌC TẬP TỪ NHỮNG LỜI PHÊ BÌNH:
Lắng nghe là một yếu tố kỳ diệu trong giao tiếp, nó giúp con người tạo dựng được mối quan hệ bền lâu và hạnh phúc. Biết lắng nghe là yêu cầu số một khi công tác ở bất cứ ngành nghề, vị trí nào. Trong cuộc sống hàng ngày, lắng nghe để sẻ chia, thấu hiểu lẫn nhau. Ngoài ra, lắng nghe giúp chúng ta nhận ra được mong muốn, nhu cầu của bản thân và của người khác.
Trước đây đi cùng với những lời phê bình thường là các hình phạt chứ không chỉ đơn thuần là một bài học. Điều này vô tình đã hằng sâu trong tiềm thức chúng ta những phản ứng “không lành mạnh”: hoặc sợ hãi và tự kết tội bản thân, hoặc cãi lại và chống đối. Tuy nhiên nếu một lời phê bình làm bạn khó chịu thì thông thường đó là tín hiệu cho thấy người phê bình đã nói đúng. Vì vậy hãy nhìn nhận, lắng nghe và tiếp thu chúng một cách tích cực, coi những lời phê bình là động lực để phát triển nếu chúng có thể chỉ cho bạn thấy những điều bạn cần phải thay đổi. Nội dung bài giảng bao gồm:
- Khái niệm lắng nghe
- Lợi ích của việc lắng nghe
- Các cấp độ nghe
- Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả lắng nghe
- Làm thế nào để lắng nghe hiệu quả?
- Cách cư xử khi tiếp nhận một lời phê bình.
Lắng nghe đặc biệt là lắng nghe lời phê bình và học hỏi từ thất bại quả là một việc khó, bạn cần phải rèn luyện hàng ngày để giúp bạn trưởng thành hơn trong đời sống và trong công việc.
9. KỸ NĂNG VIẾT CV TÌM VIỆC VÀ PHỎNG VẤN TUYỂN DỤNG:
Một cuộc phỏng vấn xin việc thành công là tổng hoà của rất nhiều yếu tố, từ hình thức đến nội dung. Nhiều bạn trước khi tìm được một công việc phù hợp đã phải trải qua nhiều lần làm hồ sơ xin việc và phỏng vấn tuyển dụng, tuy nhiên không phải lần nào cũng thành công như mong muốn. Vậy làm sao để có một bộ hồ sơ xin việc hoàn chỉnh nhằm tạo ấn tượng với nhà tuyển dụng và làm thế nào để có thể trả lời tốt các câu hỏi mà nhà tuyển dụng đặt ra trong quá trình phỏng vấn? Đây là câu hỏi luôn được các bạn quan tâm, nhất là đối với các bạn sinh viên vừa mới ra trường.
Vì vậy để không lãng phí thời gian và công sức cho những cuộc phỏng vấn “ra về tay không” hãy trang bị cho mình kỹ năng viết CV tìm việc và phỏng vấn tuyển dụng để bạn có thể định hướng công việc của bản thân, biết cách soạn hồ sơ xin việc và trả lời các câu hỏi phỏng vấn của nhà tuyển dụng, từ đó bạn có đủ khả năng và tự tin trong quá trình tìm kiếm việc làm.
Kỹ năng viết CV tìm việc và phỏng vấn tuyển dụng với nội dung:
- Chuẩn bị khi tìm kiếm việc làm
- Chuẩn bị hồ sơ dự tuyển việc làm
- Kỹ năng trả lời phỏng vấn khi dự tuyển
Kỹ năng mềm cần được nghiêm túc nhìn nhận là một quá trình tích lũy. Các bạn HSSV dựa trên những khả năng của bản thân, mục tiêu trong tương lai để xây dựng lộ trình rèn luyện các kỹ năng qua mỗi năm học, từ đó đến khi ra trường các bạn sẽ tự tin với năng lực của mình cùng với bộ hồ sơ xin việc hoàn hảo. Học tập và rèn luyện kỹ năng mềm không chỉ có ý nghĩa thiết thực với các bạn HSSV mà còn là cơ hội để đội ngũ giáo viên giảng dạy kỹ năng mềm được nâng cao kiến thức chuyên môn, cũng như có được một môi trường để phát huy kỹ năng của bản thân.
Việc rèn luyện kỹ năng mềm của mỗi cá nhân có thể được ví như một cuộc hành trình. Nếu muốn hành trình mình đang đi là một chuyến thám hiểm đầy thú vị, có mục đích, bạn phải biết cách quản lý tốt hành trình đó, ngược lại, bạn sẽ làm cho nó trở thành một chuyến đi vô định. Hãy dành thời gian để tìm hiểu và rèn luyện kỹ năng mềm cho chính mình, nhằm làm cho cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn và tốt đẹp hơn.
Bộ phận tư vấn – hỗ trợ và giới thiệu việc làm SV
